Bộ xây dựng Truyên truyền về tiết kiệm năng lượng & công trình xanh

Ngày 27/9/2019, Dự án Nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng trong các tòa nhà thương mại và chung cư cao tầng tại Việt Nam (Dự án EECB) đã tổ chức hội thảo “Sử dụng hiệu quả năng lượng trong công trình cao tầng – Dự án trình diễn, bài học kinh nghiệm, cơ hội và thách thức”. Dự án EECB do Quỹ Môi trường toàn cầu (GEF) tài trợ cho Bộ Xây dựng thông qua Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP).

 

Sự kiện này nằm trong khuôn khổ Tuần lễ Kiến trúc Xanh Việt Nam 2019, diễn ra cùng dịp với Tuần lễ kiến trúc xanh thế giới 2019. Hơn 100 đại biểu đại diện các chủ đầu tư, cơ quan quản lý nhà nước, tư vấn thiết kế, các hội chuyên ngành, các cơ sở đào tạo, các viện nghiên cứu… đã tham dự hội thảo do dự án EECB tổ chức.
 
Hiện nay, ngành xây dựng đóng góp 36% tổng mức tiêu thụ năng lượng toàn cầu và khoảng 39% tổng phát thải khí nhà kính trên thế giới. Mặc dù cường độ sử dụng năng lượng chỉ tăng 1,5% hàng năm, diện tích sàn đã tăng 2,3% khiến cho tổng lượng tiêu thụ năng lượng trong ngành xây dựng tăng khoảng 1% hàng năm trong giai đoạn 2010-2016.
 
Chính phủ Việt Nam đã cam kết giảm 8-10% phát thải khí nhà kính so với năm 2010 và giảm tiêu thụ năng lượng theo GDP từ 1-1,5% tại Hội nghị các bên lần thứ 21 tại Paris và đã đạt được một số bước quan trọng để thúc đẩy phát triển công trình xanh và hiệu quả năng lượng trên phạm vi toàn quốc, đặc biệt là thông qua việc thực thi Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về các công trình xây dựng sử dụng năng lượng hiệu quả (QCVN09).
 
Hơn hai năm qua, Dự án EECB đã cung cấp hỗ trợ kỹ thuật cho 18 công trình trình diễn, bao gồm công trình mới và công trình cải tạo. Tính đến nay, lượng cắt giảm phát thải khí nhà kính hàng năm tạo ra do triển khai các khuyến nghị kỹ thuật, dự kiến đạt khoảng  9.000 tấn CO2, tương đương với mức tiết kiệm năng lượng liên quan là 10,5 GWh.
 
Hỗ trợ kỹ thuật đã giúp cải thiện hoạt động thiết kế và thi công, vượt các yêu cầu tuân thủ quy chuẩn đối với 6 công trình mới, bao gồm 2 công trình nhà ở, 3 công trình văn phòng và 1 công trình trung tâm giáo dục tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh.
 
Nhóm tư vấn hỗ trợ kỹ thuật bao gồm các chuyên gia trong nước và quốc tế, làm việc chặt chẽ với chủ đầu tư và các nhóm thiết kế của công trình. Mục tiêu đầu tiên là để đảm bảo các thiết kế sẽ tuân thủ quy chuẩn QCVN09, và vượt khoảng 30% hiệu quả năng lượng của một công trình tuân thủ chặt chẽ quy chuẩn. Hỗ trợ này thực hiện trong giai đoạn thiết kế, và tiếp tục trong giai đoạn thi công. Sau đó, sẽ là giám sát mức tiết kiệm năng lượng thực tế trong giai đoạn vận hành thông qua việc lắp đặt các hệ thống đo kiểm năng lượng được dự án EECB tài trợ.
 
Bài học kinh nghiệm quý báu được rút ra là hỗ trợ kỹ thuật trong giai đoạn đầu phát triển thiết kế của dự án có vai trò quan trọng để đảm bảo các thay đổi thiết kế sẽ ít ảnh hưởng tới chi phí đầu tư của công trình. Hhiệu quả chi phí của các công trình tiết kiệm năng lượng đã được chứng minh tại các công trình trình diễn, chi phí đầu tư dự kiến tăng từ 0-4% và thời gian hoàn vốn từ 0-7 năm. Các chi phí tăng thêm tiềm năng này phụ thuộc vào một số yếu tố như mức hiệu suất mong đợi cuối cùng, chất lượng của thiết kế khi bắt đầu hỗ trợ kỹ thuật và loại công trình.Thêm vào đó, sự cam kết từ chủ đầu tư và nhóm thiết kế được chỉ định có vai trò quan trọng để đảm bảo các giai đoạn thiết kế và thi công được tối ưu hóa.
 
Cuối cùng, cần nhấn mạnh việc luôn xem xét khía cạnh dài hạn khi phát triển một công trình. Thiết kế công trình hiệu quả năng lượng phải bao gồm toàn bộ vòng đời công trình để đảm bảo tính đến các yếu tố quan trọng nhằm đưa ra các quyết định phù hợp liên quan đến các giải pháp đầu tư/ thiết kế.
 
Để làm được điều này, nhà đầu tư không nên coi chi phí thiết kế là chi phí hàng hóa mà là một cơ hội để hưởng lợi từ giá trị gia tăng tiềm năng thực sự, bởi công trình có thiết kế tốt có thể mang đến hiệu quả mong đợi.
 
Sau phần trình bày chia sẻ kinh nghiệm từ các công trình trình diễn của Dự án EECB, hội nghị bàn tròn đã được tổ chức với sự tham gia của các đại diện chủ công trình trình diễn: ông Nguyễn Đăng Quang, Phó tổng giám đốc Công ty CONINCO và Ông Bùi Hồng Huế, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng công trình đô thị. Các đại diện chủ công trình đã chia sẻ kinh nghiệm tham gia công trình trình diễn tiết kiệm năng lượng, những khó khăn thách thức và cơ hội.
 
Công trình văn phòng CONINCO đặt mục tiêu đạt 48% mức tiết kiệm năng lượng so với trường hợp cơ sở với chi phí đầu tư tăng thêm là 0%, với mức tiết kiệm dự kiến là 1.450 MWh tương đương 4 tỷ đồng hàng năm.
 
Đối với công trình Trung tâm giáo dục của Trường Cao đẳng công trình đô thị, tất cả các khía cạnh thụ động đã được khai thác triệt để để tối ưu hóa hướng, hình dạng, vùng công trình và các hệ thống lam che nắng năng lượng mặt trời để hạn chế hấp thụ nhiệt. Bên cạnh đó, từ khía cạnh kỹ thuật, với mục tiêu tạo ra một công trình tiết kiệm hình mẫu ở Việt Nam, đây là công trình đầu tiên có hệ thống làm mát bức xạ từ năng lượng địa nhiệt. Mức tiết kiệm năng lương dự kiến đạt 50% so với trường hợp cơ sở, và mức chi phí đầu tư tăng thêm khoảng 4% (không bao gồm tính năng năng lượng tái tạo) với thời gian hoàn vốn 7 năm. Dự kiến mức tiết kiệm năng lượng hàng năm là 145MWh tương đương 400.000 triệu đồng/ năm.
 
Tại hội thảo, các đại biểu đã có cơ hội trao đổi với đại diện chủ công trình và nhóm tư vấn hỗ trợ kỹ thuật. Nhiều câu hỏi về các khía cạnh kỹ thuật và tài chính của các dự án trình diễn đã được đặt ra cho thấy sự quan tâm của các bên liên quan về công trình xanh và tiết kiệm năng lượng đã tăng lên.

Sau phiên hội thảo buổi sáng, dự án EECB tổ chức tham quan 2 công trình trình diễn: tòa nhà văn phòng CONINCO và tòa nhà Xanh của các tổ chức Liên hợp quốc đạt chứng nhận LOTUS Platinum với sự tham gia của hơn 50 đại biểu.
 

Số lượng đông đảo đại biểu tham dự hội thảo và tham quan thực tế các công trình tiết kiệm năng lượng, công trình xanh cho thấy lĩnh vực này không còn là một khái niệm lý thuyết mà thực sự mang tính khả thi và hiệu quả tại Việt Nam hiện nay.